راوی زن
نازیلا جمشیدی، یکی از فعالان حقوق زن افغان در آمریکا است که بیش از یک دهه است برای حمایت از زنان افغانستان، حقوق بشر و توسعه دموکراسی در افغانستان تلاش نموده است.
خانم جمشیدی، در مقطع ماستری در رشته حقوق بشر و سیاست خارجی دانشگاه کلمبیا تحصیل کرده است. وی در حال حاضر به عنوان یک فعال حقوق زن در راستای بهبود وضعیت زنان افغانستان در خارج از کشور فعالیت می کند.
راوی زن: شما به عنوان یک فعال حقوق زن، روزی تصور می کردید که طالبان در افغانستان به شکل فعلی حاکم شوند و زنان افغانستان به این پیمانه عقب گرد داشته باشند؟
جمشیدی: نه خیر، هرگز من چنین فکری نمی کردم که یک نظام ثابت که زن ومرد و پیر و جوان افغانستان با آبله کف دست این نظام را ساخته بودند به یکباره گی از دست برود.
دلیل دیگر این بود که خارجی ها در گذشته همیشه این را به ما یادآور می کردند تا این که در افغانستان یک بستر مناسب برای زنان و جوانان به وجود نیاید، آنها افغانستان را ترک نخواهند. آنها همیشه و بار بار تاکید می کردند که ما افغانستان را ترک نخواهیم کرد؛ مگر اینکه ارتش افغانستان توانایی حفاظت و نگهداری افغانستان را داشته باشد.آنها بر حمایت از زنان افغانستان و دستاوردهای زنان افغانستان تاکید داشتند؛ اما بدبختانه دنیا به این بی تفاوتی از افغانستان خارج شد و زنان افغانستان را تنها گذاشت.
راوی زن: حدود چهار صد روز می شود که دختران از رفتن به مکتب ممانعت شده اند، شما چی فکر می کنید چرا فشارهای جهانی بر طالبان بی تاثیر بوده و هنوز مکاتب به روی دختران بازگشایی نشده است؟
جمشیدی: به باور من، جامعه جهانی فشارهای لازم بر طالبان را وارد نکرده است. با گذشت یک سال، جامعه جهانی نتوانسته و نخواسته از زنان افغانستان حمایت لازم را انجام بدهد.
از نظر من سازمان ملل و کشورهای جهان باید سیاست قاطع در مقابل طالبان اعلام کنند.
آقای بایدن در روزهای نخست سقوط افغانستان وعده سپرد که از طریق راه های دیپلماتیک و از طریق بسیج کردن متحدین خود، در کنار مردم افغانستان خواهد ایستاد؛ اما بیش از یک سال از تراژدی زنان افغانستان گذشت و اقدامی که نشان بدهد که آقای بایدن به وعده خود فا کند دیده نشده است.
به نظر من طالبان دستاوردهای بیست سال گذشته را محصول خارجی می دانند و در پی نابودی کامل این دستاوردها هستند، یکی از دستاوردهای بیست سال گذشته، دختران و زنان است که طالبان به کلی خواهان حذف آنان از جامعه اند.
راوی زن: به باور شما نهادهای مدافع حقوق زن و حقوق بشر جهانی چه تصمیمی در قبال زنان و دختران افغانستان دارند، دیدگاه کلی شان در مورد زنان و دختران افغان چیست؟
جمشیدی: از نظر من نهادهای حقوق بشری به دو دسته تقسیم می شوند.
دسته نخست نهادهای اند که کار شان دادخواهی است و از حقوق بشر دفاع می کنند. دیده بان جهانی حقوق بشری همواره با مردم افغانستان در ارتباط بوده و گزارش ها و مستنداتی در باره وضعیت زنان افغانستان تهیه کرده اند و کارشان رضایت بخش است.
دسته دو مانند یونما و دادگاه های بین الملی به دلیل مسائل سیاسی از بسیاری از موضوعات چشم پوشی می کنند. این نهادها مکلف اند در هر قسمت دنیا از کرامت انسانی پاس داری کنند؛ اما این نهادها فقط کارکرد طالبان را تقبیح کردند و زنان افغانستان از تقبیح و محکوم کردن خسته شدند.
راوی زن: نهادهای که در بیرون از افغانستان از سوی مدافعان حقوق زن ایجاد شده اند کار کرد و موثریت شان را چگونه ارزیابی می کنید؟
جمشیدی: از دید من نهادهای حقوق زن که در خارج از افغانستان فعالیت می کنند، کارکرد شان رضایت بخش است؛ اما بی تاثیری نبوده است. فراموش نکنیم که تظاهرات و مبارزات زنان در داخل افغانستان به مراتب تاثیرگزارتر از مبارزات زنان در خارج افغانستان اند. از دید من نهادهای خارجی همواره صدای زنان افغانستان را می شنوند و باید این مبارزات از داخل و خارج افغانستان ادامه پیدا کند. به نظر من همین صدای عدالتخواهی زنان افغانستان بوده که طالبان تا هنوز به رسمیت شناخته نشده اند.
راوی زن: شما به عنوان یک مدافع حقوق زن، چه راهی را برای مبارزه زنان افغانستان در مقابل گروه طالبان پیشنهاد می کنید؟
جمشیدی: واقعیت این است که زنان در بیش از یک سال گذشته قهرمانانه جنگیدند و من هیج واژه ی برای بیان قهرمانی این زنان شجاع افغانستانی ندارم؛ اما باید این مبارزات گشترش یابد.
من فکر می کنم که زمان آن رسیده که بسیج عمومی شکل بگیرد و این زنان مبارز، سایر زنان را با خود همگام بسازند. زنان ولایت جنوبی را نیز با خود یکجا بسازند و با علما و بزرگان قومی نیز صحبت کنند تا یک طیف گسترده علیه طالبان از جغرافیای مختلف صورت بگیرد.
راوی زن: در این اواخر ایستادگی زنان و دختران ایرانی در پی قتل مهسا امینی با واکنش های جهانی مواجه شد، این ایستادگی چه پیامی را به زنان و دختران افغانستان می دهد؟
جمشیدی: از دید من زنان ایران وافغانستان الهام بخش یکدیگر اند، زمانی که زنان ایرانی دیدند که زنان افغانستان در مقابل طالب ایستاد می شوند، از زنان افغانستان الهام گرفته اند و مبارزات شان را در کشور شان آغاز کردند.
مبارزات و مطالبات زنان ایرانی نیز که یک جنبش سازمان یافته است، نیز الهام بخش برای زنان افغانستان است. یک تفاوت عمده بین مطالبات زنان ایران و زنان افغانستان وجود دارد و آن هم همگام بودن مردان با زنان است در ایران است؛ در حالی که زنان افغانستان تنها اند و هیج کسی را با خود نمی بینند.
راوی زن: به نظر شما شهروندان افغان که در خارج از افغانستان هستند آیا به اندازه کافی در موضوعات داخلی افغانتسان از قبیل محدودیت های طالبان بر زنان و دختران دادخواهی می کنند یا خیر؟
جمشیدی: از دید من دادخواهی برای زنان افغانستان در خارج از کشور وجود دارد؛ اما این دادخواهی پراکنده است و فعالیت های منسجم نیست. به باور من این فعالیت ها باید منسجم شود و مردم افغانستان که در کشورهای اروپایی، آمریکا و کانادا اند باید تحت یک چتر واحد جمع شده و دادخواهی های شان را همگانی بسازند.
راوی زن: مبارزات فضای مجازی از قبیل کارزارهای توییتری را چکونه ارزیابی می کیند آیا گزینه درستی برای پاسخگو کردن طالبان است ؟
جمشیدی: مبارزات فضای مجاری همواره تاثیرگزار بوده است و بدون شک در وضعیت فعلی نیز بی تاثیر نخواهد بود. به عنوان مثال کارزار توییتری اخیر به خاطر توقف نسل کشی هزاره ها در افغانستان بیشترین تاثیر را داشت و سبب واکنش های بین المللی در این مورد شد. از دید من این کارزارها باید ادامه پیدا کند و زنان افغانستان باید بیش ترین سهم را در این مبارزات مجازی داشته باشند.
راوی زن: پیشنهاد شما به عنوان یک مدافع حقو زن به نهادهای حقوق زن و حقوق بشری مشخصآ چیست؟
جمشیدی: درخواست من منحیث یک زن افغانستان این است که تمام نهادهای حقوق بشری و حقوق زن، دید پروژه ای به افغانستان نداشته باشند، بلکه به عنوان یک کشور سی و پنج میلیونی نگاه شود که مردم این کشور ارزش بهتر زیستن را دارند.
همه ما باید به این باور برسیم که نفع ما نفع مالی نیست بلکه نفع اخلاقی است. این تقاضای من به صورت واضح از تمام نهادها این است که لطفا لطفا به افغانستان به دید پروژه نگاه نکنید.
راوی زن: پیام شما به دختران و زنان افغانستان که هنوز در داخل افغانستان اند چیست؟
جمشیدی: اول تر از همه قدردانی میکنم از تمام قدم های که تا اکنون زنان افغانستان برداشته اند. این قدم ها فوق العاده ارزش مند و قابل قدر است. این مبارزات در تاریخ افغانستان ثبت خواهد شد.
به باور من، مسیر رسیدن به آزادی و مسیر رسیدن به کرامت انسانی همیشه دشوار است؛ اما واقعیت این است که این بار زنان افغانستان سرنوشت افغانستان را تغییر خواهند؛ زیرا در گذشته هر گروهی از مردان افغانستان بر قدرت بودند موفق نبودند؛ اما به باور من این بار زنان افغانستان با همین مبارزات شان سرنوشت کلی مردم افغانستان را تغییر خواهند داد.
