مرضیه آزاد، خبرنگار و فعال رسانه‌ای است که در حال حاضر در کشور ترکیه زنده‌گی می‌کنند. وی عضو شورای ژورنالیستان افغانستان است و با رسانه‌های داخلی و خارجی همکاری می‌کند.
گفت‌وگوی کامل با خانم آزاد را در این‌جا بخوانید.
راوی زن: برخورد طالبان با زنان خبرنگار چگونه بوده و با امدن طالبان در افغانستان، خبرنگاران زن با چه چالش های مواجه شده اند؟
آزاد: بعد از تسلط طالبان بالای افغانستان 70 درصد خبرنگاران زن از کار محروم شده اند. مخصوصآ خبرنگارانی که در رسانه های تصویر مشغول به کار بودند، با آمدن طالبان از کار محروم شده اند. عده‌ای زیادی از خبرنگاران زن از کشور خارج شده اند عده‌ای دیگر نیز خانه‌نشین هستند و با انواع و اقسام مشکلات مواجه اند. عده‌ای محدودی نیز که در حال حاضر در رسانه‌های خصوصی فعالیت می‌کنند با ادامه‌ی محدودیت‌های طالبان، کار شان را ترک خواهند کرد.
راوی زن: بحث تخلیه خبرنگاران از افغانستان را چگونه ارزیابی می‌کند؛ آیا در مورد زنان از سوی مالکان رسانه در قسمت تخلیه تبعیض صورت گرفته است یا خیر؟
آزاد: از دید من روند تخلیه خبرنگاران از سوی مالکان رسانه‌ها صورت نگرفته است و بیش‌تر خبرنگارانی که در ماه‌های نخست سقوط دولت افغانستان از کشور خارج شده اند به گونه‌ی شخصی اقدام کرده اند. کم‌تر موردی را شاهد هستیم که خبرنگاران زن از سوی مالکان رسانه‌ها به بیرون از افغانستان انتقال داده شده باشند.
راوی زن: عملکرد نهادهای مدافع حقوق حقوق خبرنگاران و مخصوصآ کمیته مصئونیت خبرنگاران زن را چگونه ارزیابی می‌کنید و عملکرد شان در قسمت انتقال خبرنگاران زن به بیرون افغانستان چگونه بوده است؟
آزاد: مسئولان نهادهای رسانه‌ای و حفاظت از خبرنگاران به هیچ عنوان مسئولیت شان را درست انجام نداده اند. ما شاهد مشکلات و چالش های خبرنگاران زن هستیم.
در حال حاضر خبرنگاران بسیاری در ایران، پاکستان و ترکیه هستند که با مشکلات زیاد اقتصادی مواجه اند و هیچ نهاد حامی رسانه ها و خبرنگاران به آنها توجه نمی‌کند. به این خبرنگاران اصلا توجه صورت نمی‌گیرد و این مسئله بسیار دردناک است.
در حال حاضر هیچ نهاد خارجی نیز به خبرنگاران نیز توجه نمی‌کند. حتا در قسمت تاییدی کارکرد خبرنگاران نیز از سوی مسئولان رسانه‌ها و نهادهای حامی خبرنگاران بی توجهی صورت می‌گیرد.
راوی زن: می‌خواهم وضعیت زنان خبرنگار و فعالان رسانه‌ای در بیرون از افغانستان را از زبان شما بشنویم، زنان خبرنگار در بیرون از کشور با چه چالش‌های روبرو اند؟
آزاد: ببینید یک خبرنگار وقتی خانه خود را از دست می دهد و وطن خود را ترک می‌کند، بنا به یک تهدید و یک مجبوریت کلان است.
در حال حاضر شمار زیادی از خبرنگاران زن در پاکستان و ایران در شرایط بسیار بدی قرار دارند و مشکلات اقتصادی و مشکلات روحی و روانی زیادی را تحمل می‌کنند و در یک تاریکی و نا امیدی کلانی به سر می‌برند. این در حالی است که هم نهادهای حامی خبرنگاران زن و هم نهادهای بین المللی خبرنگاران و فعالان رسانه‌ای را فراموش کرده اند و حتا حاضر نیستند که دیگر صدا و مشکلات خبرنگاران گیرمانده در کشورهای سومی را بشنوند.
راوی زن: پیش‌بینی شما از آینده زنان خبرنگار و فعالان رسانه ای زن در حکومت طالبان چیست؟
آزاد: ببینید یک مسئله را همه‌ی ما می دانیم و قبول داریم که حکومت طالبان با کار رسانه‌ای خانم‌ها در افغانستان مخالف است. در یک سال گذشته ما شاهد بودیم و هستیم که سلاح طالب همیشه به سمت زنان بوده و زنان خبرنگار نیز یکی از هدف‌های طالبان بوده و است. 70 درصد خبرنگاران زن که بیکار شده اند خود مدعای این گفته است. 30 درصد دیگر خبرنگاران زن نیز که در حال حاضر در رسانه‌های خصوصی مشغول فعالیت اند حق اشتراک در کنفرانس‌ها و نشست‌های خبری را ندارند و از دید من این خبرنگاران نیز مجبور می‌شوند که افغانستان را ترک کنند.
راوی زن:تقاضای شما از نهادهای جهانی حمایت کننده خبرنگاران و رسانه‌ها چیست؟
آزاد: از دید من این موضوع دو جنبه دارد. نخست این که نهادهای که مسئول استند، نباید در حد یک بیانیه و یا اعلامیه بسنده کننده؛ بلکه باید این نهادها و سازمان‌ها فشارهای جدی را بالای حکومت طالبان وارد کنند تا طالبان فرصت کار و فعالیت را برای خبرنگاران مساعد کنند و یا اینکه به درخواست های خبرنگاران زن سریع‌تر پاسخ بدهند تا بتوانند این خبرنگاران زن از افغانستان خارج شوند.ما شاهد هستیم که در حال حاضر خبرنگاران زن منتظر پروسس پرونده‌های شان استند و بعد از شش یا هفت ماه هنوز هم نهادهای مربوط پاسخوی برای درخواست شان نداده است.
از دید من، جهان باید صدای خبرنگاران زن را بشنود و بی تفاوتی علیه خبرنگاران به نفع هیچ نهادی نیست.
راوی زن:پیام شما به زنان خبرنگار در داخل افغانستان چیست؟
آزاد: در نخست قدردانی می‌کنم از خبرنگارانی که هنوز در افغانستان هستند و تحت فشارهای زیاد هنوز هم به کار و فعالیت‌شان ادامه می دهند. پیام من به خبرنگارنی که ترک وظیفه کرده اند و در حال حاضر در خانه هستند این است که نا امید نشوند و منتظر روزهای بهتر باشند. همچنین خبرنگارانی که در بیرون از فغانستان هستند، مسئولیت دارند تا به همکاران و هم قطاران شان در افغانستان کمک کنند تا آنها نیز بتوانند از این مشکلات و چالش‌های که دامن‌گیر شان است رهایی یابند.
