مسئولان شماری از کلینیک‌ها در هرات، می‌گویند که در یک سال پسین، ابتلا به کمخونی در میان زنان به‌ویژه زنان باردار در این ولایت افزایش یافته است. آن‌ها می‌افزایند که کمخونی، در مواردی حتی سبب به‌دنیاآمدن نوزادان مُرده و یا هم جان‌باختن شماری از مادران شده است.
به گفتهی این مسئولان، براساس یک سروی بیش از ۳۰ درصد دختران ۱۰ تا ۱۹ ساله در این ولایت، دچار بیماری کمخونی می‌باشند.
در همین حال، شماری از زنان به‌ویژه در مناطق دور دست در هرات، می‌گویند که به دلیل ناداری و نداشتن تغذیه‌ی سالم، به کمخونی مبتلا شده‌اند.
آمنه، باشنده‌ی ولسوالی شیندند این ولایت، می‌گوید که به دلیل کمخونی ضعیف شده و نمی‌تواند به نوزاد چهارماهه‌اش شیر بدهد.
«غذای درست برای خوردن نداریم؛ نادار هستیم. وقتی مریض شدم، پیش داکتر رفتم گفت کم خون هستی و باید غذای مقوی بخوری؛ اما چیزی نداریم. یک بچه‌ی چهارماهه دارم که برایش شیر داده نمی‌توانم.»
براساس آمار ارائه‌شده از سوی مسئولان دفتر “ادا”، حدود ۳۰.۹ درصد از دختران ۱۰ تا ۱۹ ساله در ولایت هرات به بیماری کمخونی مبتلا هستند.
داکتر گل رحمن صدیقی، مسئول این دفتر در هرات می‌گوید که این آمار از سروی که توسط مؤسسه‌ی “ادا” انجام شده، به‌دست آمده است.
به گفتهی آقای صدیقی، برای کاهش این بیماری میان دختران و زنان باید به آن‌ها تابلیت‌های آهن و پودرهای تقویتی توزیع شود.
اما شماری زنان و دختران می‌گویند که در مورد بیماری کمخونی معلومات ندارند و برای‌شان هیچ‌گونه دوای تقویتی توزیع نشده است.
صبریه که چندی پیش پزشکان بیماری کمخونی را در وی تشخیص دادند، می‌گوید که در مورد این بیماری معلومات ندارد و مواد و ادویه‌ی تقویتی به دسترس وی قرار نگرفته است. به گفتهی او: «کسی به ما در مورد این مریضی چیزی نگفته که چی‌قسم پیش‌گیری کنیم، چی بخوریم و دوا هم نداریم که از این مریضی خلاص شوم.»
زهرا که هم‌چون صبریه به بیماری کمخونی مبتلا است، می‌گوید که توان خرید قرص‌های کمخونی و ادویه‌ی تقویتی را ندارد. وی می‌افزاید که: «قبلا که به مکتب می‌رفتیم، برای ما تابلیت می‌دادند و با خوردن آن حالم بهتر می‌شد؛ ولی حال توان خریدن تابلیت را ندارم. از حکومت می‌خواهم که این تابلیت‌ها را به گونه‌ی رایگان به دسترس ما قرار دهد.»
در همین حال مسئولان ریاست صحت عامه ولایت هرات می‌گویند که به تاریخ ۱۰ می سال روان میلادی، کمپاین توزیع تابلیت‌های کمخونی برای دختران ۱۰ تا ۱۹ ساله را آغاز کرده‌اند.
به گفتهی آن‌ها، در این کمپاین که به‌شیوه‌ی خانه به خانه صورت گرفته، برای ۱۵۳ هزار و ۶۵۰ دختر نوجوان، تابلیت آهن توزیع شده است.
محمد آصف کبیر معاون ریاست صحت عامه‌ی ولایت هرات می‌گوید که: «از آن‌جایی‌که کمخونی یکی از مشکلات موجود در بین افراد جامعه است، انتظار ما این است که شرکای کاری ما و مؤسسات همکار در بخش صحت، به‌صورت دوام‌دار برنامه‌های مرتبط به تغذی را حمایت کنند. کمخونی تنها نزد خانم‌ها نه، بلکه اطفال و مردان را نیز دچار می‌کند. اما چون فقر بیش‌تر در ولسوالی‌ها حاکم است، بیش‌تر زنان روستایی مبتلا به کمخونی می‌باشند.»
پزشکان هرات می‌گویند که بیش‌تر زنان به کمخونی مبتلا می‌شوند. مادران در جریان شیردهی و بارداری و دختران جوان، به‌طور معمول باید از داروهای تقویت‌کننده‌ی خون استفاده کنند. به گفتهی پزشکان، تغذیه‌ی ناسالم، بی‌توجهی برای پیش‌گیری از کمخونی و استراحت ناکافی، از عوامل افزایش ابتلا به کمخونی است. آن‌ها می‌افزایند که حکومت باید در زمینه‌ی آگاهی‌دهی در باره‌ی کمخونی و توزیع داروهای تقویت‌کننده‌ی خون، برنامه‌های منظم و دوام‌دار داشته باشد.
داکتر بهار بارکزی کم‌خونیِ ناشی از کمبود آهن را از شایع‌ترین نوع این بیماری در سطح جهان خوانده و می‌گوید که یک فرد به دلایل از دست‌دادن مقدار زیاد خون، ناتوانی سیستم ایمنی، ناتوانی در تولید کافی کرویات سرخ خون به بیماری کمخونی مبتلا می‌شود.
به گفتهی او: «در صورتی‌که یک خانم علایم خستگی، سستی و بی‌حالی داشته باشد، می‌تواند از تابلیت‌های فولیک اسید روزی یک‌بار استفاده کرده و ورزش کند. کمخونی انواع متفاوتی دارد که تاکنون 11 نوع آن شناسایی شده است. از شایع‌ترین انواع کمخونی، می‌توان کمبود ویتامین B12، کمبود فولیک اسید، کمبود آهن و بیماری تالاسمی را یاد کرد.»
گفتنی است که پیش از این در مکتب‌ها و مرکزهای آموزشی به دانش‌آموزان دختر، قرص‌های تقویت‌کننده‌ی خون توزیع می‌شد؛ اما با بسته‌شدن مرکزهای آموزشی در دو سال پسین، راه بدیلی برای آن ایجاد نشده است.
